Trẻ khó khăn về học tập ngày càng nhiều nhưng chưa có sự can thiệp thích hợp, nhiều trường hợp không tìm ra nguyên nhân. Theo các nhà nghiên cứu, khó khăn về học tập có thể gặp 10-15% ở trẻ độ tuổi học đường và có thể kéo dài về sau, nếu không có biện pháp can thiệp thích hợp. Cùng Thành Nhân hiểu thêm về khó khăn về học tập ở trẻ nhé! Con bạn có gặp khó khăn với trường học không? Bé có sợ đọc, viết một bài hay giải toán không? Cùng Thành Nhân hiểu thêm về khó khăn học tập ở trẻ nhé!
Khó khăn về học tập là gì?
Khó khăn về học tập hoặc Khó khăn học tập là những thuật ngữ chung cho nhiều vấn đề học tập. Khó khăn về học tập không phải là vấn đề về trí thông minh hoặc động lực và trẻ em bị khuyết tật học tập không phải là vấn đề lười biếng hay chống đối. Trên thực tế, hầu hết trẻ đều thông minh như những trẻ khác. Các chuyên gia dự đoán rằng não bộ của trẻ có những Khó khăn về chức năng ảnh hưởng đến cách tiếp nhận và xử lý thông tin.
Nói một cách đơn giản, trẻ em và người lớn bị khó khăn về học tập nhìn, nghe và hiểu mọi thứ khác nhau. Điều này có thể dẫn đến rắc rối khi học thông tin và kỹ năng mới cũng như đưa chúng vào sử dụng. Các dạng khó khăn về học tập phổ biến nhất liên quan đến các vấn đề về đọc, viết, toán, suy luận, nghe và nói.
Mặc dù thỉnh thoảng mọi đứa trẻ đều gặp rắc rối với bài tập về nhà, nhưng nếu một lĩnh vực học tập nhất định luôn có vấn đề, điều đó có thể cho thấy sự Khó khăn học tập.
Trẻ em khó khăn về học tập có thể và làm được, thành công
Có thể khó khăn khi đối mặt với khả năng con bạn mắc chứng Khó khăn học tập. Không cha mẹ nào muốn nhìn thấy con mình phải chịu thiệt thòi so với bạn cùng trang lứa. Cha mẹ thường lo lắng về những khó khăn mà con đang đối mặt và việc con sẽ vượt qua những khó khăn ấy trường học như thế nào. Cha mẹ thường lo ngại rằng con sẽ có thể bị gắn mác “chậm” hoặc được chỉ định vào một lớp ít thử thách hơn.
Nhưng điều quan trọng cần nhớ là hầu hết trẻ em khó khăn học tập đều thông minh như những trẻ khác. Trẻ chỉ cần được dạy theo những cách phù hợp với phong cách học tập độc đáo của riêng bản thân trẻ. Bằng cách tìm hiểu thêm về tình trạng khó khăn về học tập nói chung và những khó khăn trong học tập của con bạn nói riêng, bạn có thể giúp mở đường cho thành công ở trường và hơn thế nữa.
Phân loại
Khó khăn học tập được phân loại thành:
– Khó khăn đọc, Khó khăn chữ viết biểu đạt;
– Khó khăn phát triển toán.
Tuy nhiên thông thường, các trường hợp Khó khăn về viết đi kèm với Khó khăn đọc, Khó khăn tính toán cũng đi kèm với Khó khăn đọc nhiều hơn là xuất hiện đơn lẻ (Lewis, 1994)
– Khó khăn phát triển về toán (developmental dyscalculia DD) – tỉ lệ xuất hiện ở trẻ nhỏ từ 3 – 6 %. Những biểu hiện như: khó khăn trong việc hiểu khái niệm số, phép tính hoặc tính toán, khó khăn trong suy luận toán học (vd: ứng dụng các khái niệm toán học hoặc giải các bài toán).
– Khó khăn đọc và viết còn được gọi là Khó khăn phát triển đọc viết (developmental dyslexia). Tỉ lệ xuất hiện Khó khăn này là từ 5% – 17,5% (Shaywitz, 2005). Có nhiều báo cáo cho rằng tỉ lệ xuất hiện Khó khăn này ở trẻ em có cha mẹ hoặc anh chị mang Khó khăn này cao hơn thông thường từ 20% đến 60%. Những biểu hiện như: khó khăn về đọc (vd: đọc từ thiếu chính xác hoặc chậm và ngắc ngứ), kém hiểu nghĩa bài đọc, đánh vần khó khăn, diễn đạt bằng chữ viết khó khăn (vd: khó khăn về ngữ pháp, dấu câu hoặc tổ chức bài văn).
Khó khăn |
Mô tả |
Chứng khó đọc (giảm khả năng đọc). + Chứng khó đọc ngữ âm + Chứng khó đọc các từ đã ghi nhớ |
Các vấn đề về đọc + Có vấn đề với phân tích âm thanh và trí nhớ + Có vấn đề về nhận dạng hình dạng và cấu trúc của từ |
Chứng khó viết | Các vấn đề về chính tả, ngữ pháp hoặc viết tay |
Chứng khó học toán + Khó học môn hình học + Không đếm được |
Có vấn đề với toán học và khó khăn trong việc giải quyết vấn đề + Các vấn đề do Khó khăn trong lập luận toán học + Khó khăn trong việc hình thành khái niệm cơ bản và không có khả năng có các kỹ năng tính toán |
Mất khả năng diễn đạt từ ngữ (không nhớ ra từ muốn viết hoặc đọc) | Khó nhớ lại các từ và thông tin từ bộ nhớ theo yêu cầu |
Các dấu hiệu và triệu chứng của khó khăn về học tập
Nếu bạn lo lắng, đừng đợi!
Nếu bạn nghi ngờ rằng con bạn có khó khăn trong học tập và con bạn có thể cần hỗ trợ đặc biệt, vui lòng không trì hoãn việc tìm kiếm sự hỗ trợ. Càng hỗ trợ sớm, con bạn càng có cơ hội phát huy hết tiềm năng của mình.
Tình trạng khó khăn học tập có biểu hiện rất khác nhau giữa trẻ này và trẻ khác. Một đứa trẻ có thể gặp khó khăn với việc đọc và đánh vần, trong khi một đứa trẻ khác thích sách nhưng không thể hiểu toán học. Một đứa trẻ khác có thể khó hiểu những gì người khác đang nói hoặc giao tiếp thành tiếng. Các vấn đề rất khác nhau, nhưng chúng đều là Khó khăn học tập.
Không phải lúc nào cũng dễ dàng xác định được tình trạng khó khăn về học tập. Do có nhiều biểu hiện khác nhau. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cảnh báo phổ biến hơn những dấu hiệu khác ở các độ tuổi khác nhau. Nếu bạn biết được các dấu hiệu này, bạn sẽ có thể phát hiện sớm chứng Khó khăn học tập và nhanh chóng thực hiện các bước để hỗ trợ con bạn.
Danh sách kiểm tra sau đây cung cấp một số dấu hiệu phổ biến cho chứng Khó khăn học tập. Hãy nhớ rằng những đứa trẻ không bị Khó khăn học tập vẫn có thể gặp một số khó khăn trong số những khó khăn này vào những thời điểm khác nhau. Thời điểm cần quan tâm là khi khả năng thành thạo các kỹ năng nhất định của con bạn không đồng đều.
Các dấu hiệu và triệu chứng của Khó khăn học tập: Tuổi mẫu giáo
– Các vấn đề về phát âm từ.
– Gặp khó khăn khi tìm từ thích hợp.
– Ghép vần khó.
– Gặp khó khăn khi học bảng chữ cái, số, màu sắc, hình dạng hoặc các ngày trong tuần.
– Khó khăn khi làm theo hướng dẫn hoặc thói quen học tập.
– Khó điều khiển bút màu, bút chì và kéo hoặc tô màu trong các đường kẻ.
– Rắc rối với các nút, khóa kéo, khóa hoặc học cách buộc dây giày.
Các dấu hiệu và triệu chứng của Khó khăn học tập: 5 – 9 tuổi
– Gặp khó khăn khi học kết nối giữa các chữ cái và âm thanh.
– Không thể phối hợp âm thanh để tạo thành từ.
– Lẫn lộn các từ cơ bản khi đọc.
– Chậm để học các kỹ năng mới.
– Thường xuyên viết sai chính tả và mắc lỗi thường xuyên.
– Gặp khó khăn khi học các khái niệm toán học cơ bản.
– Khó nói thời gian và ghi nhớ trình tự.
Các dấu hiệu và triệu chứng của Khó khăn học tập: 10-13 tuổi
– Khó khăn với kỹ năng đọc hiểu hoặc toán học.
– Rắc rối với các câu hỏi kiểm tra mở và các vấn đề về từ.
– Không thích đọc và viết; tránh đọc to.
– Chữ viết tay kém.
– Kỹ năng tổ chức kém (phòng ngủ, bài tập về nhà và bàn làm việc lộn xộn và vô tổ chức).
– Gặp rắc rối sau các cuộc thảo luận trong lớp và bày tỏ suy nghĩ lớn tiếng.
– Đánh vần cùng một từ khác nhau trong một tài liệu.
Chú ý đến các mốc phát triển có thể giúp bạn xác định các Khó khăn học tập
Chú ý đến các mốc phát triển bình thường của trẻ mới biết đi và trẻ mẫu giáo là rất quan trọng. Việc phát hiện sớm những khác biệt trong quá trình phát triển có thể là dấu hiệu sớm của tình trạng Khó khăn học tập và các vấn đề được phát hiện sớm có thể dễ dàng can thiệp, hỗ trợ hơn.
Chậm phát triển có thể không được coi là một triệu chứng của Khó khăn học tập cho đến khi con bạn lớn hơn, nhưng nếu bạn nhận ra nó khi con bạn còn nhỏ, bạn có thể can thiệp sớm. Bạn hiểu con mình hơn bất kỳ ai khác, vì vậy nếu bạn nghĩ rằng có vấn đề, bạn không cần phải đánh giá.
Các vấn đề về đọc, viết và toán học
Khó khăn học tập thường được phân nhóm theo bộ kỹ năng khu vực trường học. Nếu con bạn đang đi học, các dạng Khó khăn học tập dễ thấy nhất thường xoay quanh việc đọc, viết hoặc làm toán.
Khó khăn về học đọc (chứng khó đọc)
Có hai dạng Khó khăn học tập trong việc đọc. Các vấn đề đọc cơ bản xảy ra khi khó hiểu mối quan hệ giữa âm thanh, chữ cái và từ. Các vấn đề về đọc hiểu xảy ra khi không có khả năng hiểu được ý nghĩa của các từ, cụm từ và đoạn văn.
Các dấu hiệu của khó đọc bao gồm các vấn đề với:
– Nhận dạng chữ cái và từ.
– Hiểu từ và ý tưởng.
– Tốc độ đọc và độ trôi chảy.
– Kỹ năng từ vựng chung.
Khó khăn học toán (chứng khó tính)
Những Khó khăn trong học tập môn toán rất khác nhau tùy thuộc vào những điểm mạnh và điểm yếu khác của trẻ. Khả năng làm toán của một đứa trẻ sẽ bị ảnh hưởng khác nhau do Khó khăn học ngôn ngữ, Khó khăn thị giác hoặc khó khăn về trình tự, trí nhớ hoặc tổ chức.
Một đứa trẻ mắc chứng Khó khăn học tập về toán học có thể gặp khó khăn với việc ghi nhớ và tổ chức các con số, các dấu hiệu hoạt động và “dữ kiện” số (như 5 + 5 = 10 hoặc 5 × 5 = 25). Trẻ em bị Khó khăn học toán cũng có thể gặp khó khăn với các nguyên tắc đếm hoặc gặp khó khăn trong việc phân biệt thời gian.
Khó khăn về học viết (dysgraphia)
Khó khăn về khả năng viết có thể liên quan đến hành động viết của thể chất hoặc hoạt động trí óc để hiểu thông tin. Khó khăn viết cơ bản đề cập đến khó khăn về thể chất trong việc hình thành từ và chữ cái. Khó khăn viết diễn cảm chỉ ra một cuộc đấu tranh để sắp xếp các suy nghĩ trên giấy.
Các triệu chứng của khó khăn học ngôn ngữ viết xoay quanh hành động viết. Chúng bao gồm các vấn đề với:
– Sự gọn gàng và thống nhất của chữ viết.
– Sao chép chính xác các chữ cái và từ.
– Tính nhất quán chính tả.
– Văn bản có tổ chức và mạch lạc.
Khó khăn học tập ảnh hưởng đến khả năng gì?
– Hiểu hoặc sử dụng ngôn ngữ nói
– Hiểu hoặc sử dụng ngôn ngữ viết
– Tính toán toán học
– Phối hợp các vận động
– Tập trung chú ý vào một nhiệm vụ
– Khó khăn học tập chỉ có thể được chẩn đoán sau khi trẻ được học tập một cách chính thức.
– Khó khăn trong học tập bắt đầu thể hiện trong suốt tuổi đến trường nhưng cũng có thể chưa thể hiện đủ (cho tới khi những yêu cầu về kỹ năng đó vượt quá khả năng của cá nhân trẻ)
Do không được chẩn đoán đúng, có những can thiệp phù hợp, đồng thời lại chịu những áp lực từ gia đình, nhà trường, bạn bè, học sinh bị Khó khăn học tập có xu hướng trốn tránh, thoái lui, không đối diện với khó khăn, che đậy những khuyết điểm của mình. Chẳng hạn, học sinh bị khó đọc sẽ dùng cách đoán chữ, học thuộc lòng khi đọc. Mặt khác một số học sinh Khó khăn học tập khi gặp thất bại trong việc học tập lại xuất hiện hành vi gây gổ và mang tâm lý tự ti.
Bài viết chỉ mang thông tin tham khảo về chứng Khó khăn học tập, để tìm hiểu và được tư vấn chi tiết hơn, các bậc Phụ huynh có thể đến các Nhà trị liệu Giáo dục Đặc biệt, Chuyên viên Tâm lý, …
Bài viết liên quan