Trẻ Không Quay Lại Khi Được Gọi Tên

“Tại sao trẻ tự kỷ không phản ứng khi được gọi tên? Và cách hỗ trợ”

Thuyết tâm ý (Thery of mind – viết tắt là ToM, hay trong nhiều tài liệu cũ còn được đề cập dưới tên gọi khác là Lý thuyết về tâm trí hay Thuyết tâm trí) là lý thuyết đề cập đến năng lực hiểu các trạng thái tinh thần của bản thân và của người khác chẳng hạn như niềm tin, ý định và cảm xúc. Nó giúp chúng ta hiểu được hành vi của người khác và dự đoán hành động của họ dựa trên sự hiểu biết của chúng ta về trạng thái tinh thần của họ. Khi xem xét áp dụng Thuyết tâm ý giải thích biểu hiện của trẻ tự kỷ thường không quay lại khi được gọi tên, có một số khía cạnh cần xem xét:

• • Suy giảm nhận thức xã hội: Trẻ tự kỷ thường gặp những thách thức về nhận thức xã hội, bao gồm khó khăn trong việc hiểu và dự đoán trạng thái tinh thần của người khác. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng nhận ra rằng tên của trẻ được gọi là một tín hiệu xã hội hướng tới trẻ, khiến trẻ phản hồi.
  • Kỹ năng chú ý chung (chia sẻ chú ý) hạn chế: Trẻ em có được kỹ năng “kỹ năng chú ý chung” từ rất sớm, thường là khoảng 9 đến 12 tháng tuổi. Chú ý chung là khả năng chia sẻ sự chú ý với người khác và hướng sự chú ý vào cùng một đối tượng hoặc sự kiện. Trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc chú ý chung, khiến trẻ khó chuyển sự tập trung từ hoạt động hiện tại sang người đang gọi tên mình.
  • Sự nhạy cảm hoặc mối bận tâm về giác quan: Trẻ tự kỷ có thể có độ nhạy cảm giác quan cao hơn hoặc mối bận tâm mạnh mẽ với các hoạt động hoặc sở thích cụ thể (thích nhìn vật tròn quay, thích chơi lego, …). Những nhạy cảm hoặc mối bận tâm về giác quan này có thể khiến trẻ mất tập trung và khiến việc phản ứng khi được gọi tên trở nên khó khăn.
  • Khó khăn về giao tiếp và ngôn ngữ: Một số trẻ tự kỷ gặp khó khăn với các kỹ năng tiếp nhận ngôn ngữ, khiến trẻ khó xử lý và hiểu các hướng dẫn hoặc tín hiệu bằng lời nói. Nếu trẻ khó hiểu rằng tên của trẻ đang được gọi, trẻ có thể không trả lời hoặc quay lại.

Trên cơ sở xem xét các yếu tố này, điều quan trọng là tiếp cận trẻ tự kỷ theo cách hỗ trợ và thấu hiểu. Dưới đây là một số kĩ thuật có thể hỗ trợ trẻ:

• • Sử dụng tín hiệu trực quan: Kết hợp các tín hiệu trực quan cùng với việc gọi tên của trẻ. Ví dụ: bạn có thể sử dụng cử chỉ hoặc hướng khuôn mặt trẻ về phía bạn trong khi gọi tên họ để thu hút sự chú ý của trẻ.

• • Giảm yếu tố gây nhiễu: Tạo một môi trường yên tĩnh và có cấu trúc bằng cách giảm thiểu phiền nhiễu hoặc kích thích giác quan có thể ảnh hưởng đến khả năng tham gia và phản hồi của trẻ.
  • Phát triển kỹ năng chú ý chung: Thực hiện các hoạt động thúc đẩy sự chú ý chung, chẳng hạn như chơi các trò chơi tương tác hoặc sử dụng đồ chơi đòi hỏi sự tập trung và tham gia chung. Điều này có thể giúp cải thiện khả năng chuyển sự chú ý của trẻ khi được gọi tên.

• • Sử dụng các phương pháp giao tiếp thay thế: Nếu khó giao tiếp bằng lời nói, hãy xem xét kết hợp các phương pháp giao tiếp thay thế, chẳng hạn như lịch trình trực quan, thẻ hình ảnh hoặc thiết bị giao tiếp hỗ trợ, để tạo điều kiện hiểu và phản hồi.

Điều quan trọng cần nhớ là các cá nhân trẻ mắc chứng tự kỷ là duy nhất, kinh nghiệm và nhu cầu của trẻ thường khác nhau. Hiểu và hỗ trợ những điểm mạnh và thách thức cá nhân của trẻ góp phần tăng cường giao tiếp và tương tác hiệu quả. Sử dụng các biện pháp can thiệp dựa trên bằng chứng sẽ cung cấp thêm hướng dẫn về việc giải quyết các nhu cầu cụ thể của trẻ.